Zmiana przepisów wprowadzona w ramach „Polskiego Ładu” wyłączała możliwość amortyzacji lokali mieszkalnych dla podatników podatku PIT. W dniu 9 maja 2024 r. zapadło orzeczenie WSA we Wrocławiu (I SA/Wr 960/23), z którego wynika, że zakaz ten nie dotyczy wszystkich przypadków nieruchomości posiadanych przez osoby fizyczne.
Przypomnijmy, że zgodnie z art. 22c pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r., amortyzacji nie podlegają m.in. lokale mieszkalne stanowiące odrębną nieruchomość służące prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawiane albo wynajmowane na podstawie umowy.
Przepisy przejściowe „Polskiego Ładu” przewidywały przejściową możliwość amortyzacji lokali mieszkalnych jeszcze przez rok, tj. w 2022 r., pod warunkiem, że podatnik stał się właścicielem nieruchomości przed dniem 1 stycznia 2022 r. Po tej dacie w ocenie organów podatkowych a także części sądów administracyjnych, niezależnie od sposobu wykorzystania takiego lokalu podatnicy nie mogą uwzględniać amortyzacji podatkowej.
Zacznijmy od tego, że w powołanym wyroku Sąd rozpatrywał skargę podatnika na otrzymaną od Dyrektora KIS interpretację indywidualną. Przedmiotem wnioskującego o interpretację podatnika była natomiast możliwość amortyzacji lokalu mieszkalnego, w którym mieściła się siedziba spółki jawnej. Lokal ten nie był wykorzystywany na najem, dzierżawę lub do innych podobnych czynności, acz niewątpliwie był wykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej spółki. W zaskarżanej interpretacji DKIS odmówił podatnikom prawa do uwzględniania w kosztach podatkowych amortyzacji tego lokalu.
Analizując uzasadnienie wyroku, można dojść do (zaskakującego nomen omen) wniosku, iż WSA uznał, że wyłączenie możliwości amortyzacji dotyczy tych podatników, którzy osiągają przychody z najmu, dzierżawy lub innego podobnego tytułu kwalifikujące się do przychodów z tzw. „najmu prywatnego”.
Zdaje się, że Sąd uznał, że wspólnicy spółki jawnej, która wykorzystuje lokal mieszkalny na własną siedzibę nie są objęcie wyłączeniem wynikającym ze znowelizowanego art. 22c pkt 2 ustawy o PIT, a zatem mogą uwzględniać w rozliczeniu kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od tego lokalu mieszkalnego. WSA przyjął również, że fakt możliwości amortyzacji lokali mieszkalnych, z których nie uzyskujemy dochodów w ramach źródła „najem prywatny” (art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT) wynika pośrednio z pozostawienia przez ustawodawcę w wykazie stawek amortyzacyjnych dla lokali innych niż niemieszkalne. Taki wniosek wynikać ma, zdaniem Sądu, z treści art. 22j ust. 1 pkt 3 – 4 ustawy o PIT.
Sąd odwołał się także do uzasadnienia wprowadzenia zmian w zakresie amortyzacji lokali mieszkalnych, które miało przeciwdziałać unikaniu zapłaty podatku lub jego minimalizowaniu przez osoby wynajmujące nieruchomość. Zdaniem Sądu okoliczność ta istotnie wpływała na lokowanie nadwyżek kapitału w nieruchomości na wynajem, co utrudniało realizację własnych celów mieszkaniowych przez osoby fizyczne, które były zmuszone do wynajmowania mieszkań zamiast ich kupna dla własnych celów.
Finalnie Sąd uchylił interpretację organu i uznał, że jak najbardziej uprawnione jest stanowisko skarżącego, który podnosi iż wyłączenie możliwości dokonywania odpisów amortyzacyjnych nie znajdzie zastosowania w okolicznościach takich jak przedstawione we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, a zatem w sytuacji gdy nabyty przed dniem 1 stycznia 2022 r. lokal mieszkalny służy prowadzonej dzielności gospodarczej będąc siedzibą spółki i pełniąc jedynie funkcje biurowe.
Z orzeczenia więc wynika – w naszej ocenie – jednoznacznie, że zdaniem WSA we Wrocławiu przeznaczenie lokalu mieszkalnego na siedzibę dla prowadzonej działalności pozwala na amortyzację takiego lokalu, a wyklucza taką amortyzację jedynie uzyskiwanie przychodów z tzw. najmu prywatnego.
I tutaj moglibyśmy się ucieszyć i pognać do DKIS z setką wniosków o interpretację dla kolejnych klientów.
Jednak nie tak szybko – orzeczenie bowiem nie daje odpowiedzi na kilka innych pytań, które mogą być interesujące z punktów widzenia podatników:
- co w przypadku, gdy tylko część lokalu przeznaczona jest na siedzibę prowadzonej działalności?
- czy możliwość amortyzacji dotyczy także osób fizycznych prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, które – prowadzą ją w swoim miejscu zamieszkania?
- co w przypadku mieszkań przeznaczonych na wynajem w ramach prowadzonej działalności gospodarczej – z których dochody (przychody) nie podlegają opodatkowania ryczałtem z tzw. najmu prywatnego?
- czy skoro wyłączone z amortyzacji są jedynie te nieruchomości mieszkalne, które wykorzystywane są na cele prowadzonej działalności w zakresie najmu, dzierżawy, z których przychody kwalifikowane są do źródła z art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT, to wszyscy podatnicy CIT mogą dokonywać amortyzacji?
I chyba najważniejsze – czy NSA będzie podobnego zdania? 😊
Powyższe orzeczenie jest nieprawomocne, wobec czego przyjąć należy, że DKIS wniósł skargę kasacyjną, a sprawa zostanie rozstrzygnięta przez NSA. W dotychczasowych orzeczeniach, m.in. w wyroku z dnia 13 lipca 2023 r., sygn. akt: II FSK 119/23, NSA oddalał skargi podatników w podobnych sprawach.